TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐOÀN KẾT TỔ CHỨC THÀNH CÔNG CHUYÊN ĐỀ
Đổi mới phương pháp dạy học môn Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh cho học sinh lớp 5 nhằm tiếp cận với PPDH ở lớp 6 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018
Thực hiện sự chỉ đạo của Phòng Giáo dục và Đào tạo và Kế hoạch năm học 2022 - 2023 của nhà trường, để giúp học sinh (HS) lớp 5 lên lớp 6 có hành trang vững chắc, bước chuyển tiếp nhịp nhàng giữa hai bậc học. Với mục đích qua buổi chuyên đề, BGH cùng các GV dạy giữa hai nhà trường nắm bắt được phương pháp dạy ở mỗi cấp, từ đó có những điều chỉnh dạy học phù hợp hơn ở mỗi cấp, để giúp các em hoc sinh lớp 5 bước lên bậc học THCS tiếp cận chương trình, cũng như phương pháp dạy không còn bỡ ngỡ.
Vì vậy, sáng ngày 25/3 /2023, tại trường TH Đoàn Kết phối hợp với trường THCS Đoàn Kết đã tổ chức sinh hoạt chuyên môn liên trường nội dung dạy học lớp 5 ở 3 môn Toán, Tiếng Việt, Tiếng Anh theo hướng tiếp cận chương trình lớp 6 theo GDPT 2018.
Về dự sinh hoạt chuyên môn có sự tham gia của BGH hai nhà trường, giáo viên dạy khối 5 của trường TH Đoàn Kết và GV dạy môn Toán, môn Ngữ Văn, Tiếng Anh khối 6 năm học 2022 - 2023 của trường THCS Đoàn Kết. Tại buổi sinh hoạt chuyên đề, các thầy cô hai nhà trường đã được dự phần báo cáo lý thuyết do cô Nguyễn Thị Thu Thảo – tổ trưởng tổ 4+5; cô giáo Trương Thanh Huyền – GV Tiếng Anh trình bày và dự giờ 1 tiết Toán lớp 5 do cô giáo Phạm Khánh Ny - GVCN lớp 5C trường TH Đoàn Kết thực hiện.
Sau khi nghe báo cáo lý thuyết và dự gờ tiết dạy, BGH và giáo viên hai Nhà trường cùng trao đổi một số vấn đề như: Thực hiện và điều chỉnh nội dung đảm bảo Chuẩn kiến thức – kỹ năng và mở rộng tiếp cận với chương trình lớp 6 chương trình 2018; phương pháp dạy học theo nhóm; hình thức tổ chức trên lớp; hình thành kĩ năng nghe - ghi ở những công đoạn nào trong tiết dạy; kiểm soát, đánh giá học sinh trong giờ dạy; hướng dẫn học sinh tự học, tự nghiên cứu tài liệu.
Để thực hiện tốt được việc dạy học tiếp cận đó, BGH của trường tiểu học Đoàn Kết đã chia sẻ với GVTHCS về một số biện pháp đã vận dụng và thu được kết quả đáng khích lệ, cụ thể như sau:
- Ngay từ đầu năm nhà trường đã triển khai Tài liệu hướng dẫn của BGD về điều chỉnh nội dung CT lớp 5 hiện hành theo CT GDPT 2018 và đã được giáo viên khối 5 thực hiện ví dụ như việc lồng ghép các nội dung học tập,các phân môn. Dạy chính tả từ chính tả “nghe – viết” chuyển sang “ nghe – ghi”, Các bài học được gộp theo chủ đề….
- Đa số giáo viên lớp 5 trong nhà trường đã nhận thức được sự quan trọng,tính cấp thiết về việc đổi mới phương pháp dạy học phát triển năng lực, chuẩn bị cho việc tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông 2018”. Giáo viên đã áp dụng phương pháp dạy học tích cực vào quá trình soạn bài và lên lớp.
- Giáo viên đã vận dụng được các phương pháp dạy học tích cực trong dạy học; kĩ năng sử dụng thiết bị dạy học và ứng dụng công nghệ thông tin - truyền thông trong tổ chức hoạt động dạy học được nâng cao; vận dụng được qui trình kiểm tra, đánh giá mới.
- Cơ sở vật chất phục vụ đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá những năm qua đã được đặc biệt chú trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá. Có thể nói, những thuận lợi trên đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh trong nhà trường.
- Nhà trường đã chỉ đạo GV để GV thấy rõ việc triển khai Chương trình mới: Chuẩn bị hành trang cho học sinh chuyển cấp là :
Đòi hỏi bắt buộc
Có thể thấy, HS từ lớp 5 lên lớp 6 và học theo CT GDPT 2018 có sự thay đổi đáng kể. HS được tiếp xúc với nhiều môn học khác nhau, nội dung trừu tượng, phong phú sâu sắc hơn… do đó đòi hỏi sự thay đổi về phương pháp học.
So với lớp 5, lớp 6 xuất hiện sự “mới lạ” của môn Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học) sẽ làm HS bỡ ngỡ.
Sự thay đổi về phương pháp học ở lớp 5 với lớp 6 cũng đáng kể. Lớp 5 mỗi GV chủ nhiệm có thể dạy nhiều môn học, lớp học 2 buổi/ngày, mỗi tiết 35 – 40 phút, một buổi GV có thể dạy từ 2 - 3 tiết; tốc độ đọc, viết hoàn toàn khác, HS viết giấy kẻ 5 ô li và tốc độ viết chậm hơn...
Nhưng khi lên lớp 6 mỗi thầy cô dạy 1 môn, 1 tiết học 45 phút, môn học nhiều hơn, kiến thức nâng cao; các môn học đòi hỏi tính suy luận và logic... Nếu HS vẫn giữ thói quen học, viết (nắn nót) như ở tiểu học chắc chắn việc hiểu, ghi chép bài trên lớp sẽ kém hiệu quả.
Hơn thế, ở lớp 6, mỗi môn học có 1 GV giảng dạy, vì vậy HS được học với nhiều thầy cô. Mỗi thầy, cô có cách trình bày, phương pháp dạy học khác nhau nên tác động vào sự phát triển trí tuệ, kiến thức, cách lập luận… của từng HS khác nhau.
Như vậy, việc chuẩn bị cho HS lớp 5 lên lớp 6 ở các trường tiểu học và THCS giúp HS bước vào học tập theo CT, SGK mới với tâm thế vững vàng ngay từ lớp 5 không thể thiếu thông qua hoạt động chuyên môn của cả trường tiểu học và THCS.
Do có sự khác nhau từ phương pháp học tập, yêu cầu chung của CT, SGK lớp 5 và lớp 6 (lớp 5 triển khai theo CT GDPT hiện hành; lớp 6 theo CT GDPT 2018) nên sự hỗ trợ HS tiệm cận dần, vững vàng với cấp học mới cần thiết, ý nghĩa. Công việc này sẽ hiệu quả khi GV lớp 5 được chuẩn bị kĩ càng từ chuyên môn tới phương pháp giảng dạy, mặt khác có trao đổi chia sẻ cùng GV lớp 6 để sát và phù hợp với yêu cầu chung.
Chuẩn bị theo nhiều cách
+ Lên kế hoạch giao lưu học hỏi chuyên môn cho đội ngũ GV các khối lớp 4, 5, 6 của 2 trường.
+ Tham khảo các tiết học Tiếng Anh, Ngữ văn, Toán của Trường THCS .Các tiết được thực hiện với phương pháp dạy học linh hoạt, sáng tạo, kích thích HS hứng thú tích cực, tự tin học tập.
+ Xác định việc “đi tắt đón đầu” trong việc triển khai CT GDPT 2018. GV Trường Tiểu học Đoàn Kết chủ động, tự tin chuẩn bị tốt hơn các điều kiện, tạo tiền đề, tâm thế và hành trang tốt nhất cho HS lớp 5. HS có kiến thức, kĩ năng vững chắc tiếp cận lớp 6 CT GDPT 2018 tốt hơn...”
+ Việc kết hợp chuẩn bị cho HS lớp 5 lên lớp 6 vững vàng được các nhà trường tổ chức theo cách thức khác nhau trường tiểu học Đoàn Kết cũng lên kế hoạch chuần bị hành trang vững vàng cho các em học sinh lớp 5.
+ Từ sự chuẩn bị này, hoạt động chuyên môn của GV khối 5 bám sát hơn với khối THCS, có sự đổi mới liên thông về phương pháp giảng dạy, tạo tiền đề tâm thế, phương pháp học tập… cho HS bước vào lớp 6. Khi HS bước vào lớp 6 năm học 2021 - 2022 lần đầu học theo CT GDPT 2018 đã chủ động thích ứng trong học tập, nhanh chóng bắt kịp yêu cầu chung của chương trình.
+ GV giúp HS lớp 5 tiệm cận dần, hình thành tâm thế bước vào học THCS làm quen với việc tự giác học tập; Tạo ra hứng khởi việc học cho HS thay vì kèm cặp thường xuyên, hoặc học theo yêu cầu của GV, cha mẹ...
+ Để chuẩn bị cho HS lớp 5 lên lớp 6 sớm thích nghi, nhà trường thường chủ động trao tặng HS khối 5 vở chuyên dùng HS khối THCS (ô ly kẻ ngang). Như vậy, các em sẽ có điều kiện làm quen với cách viết trên vở kiểu mới, GV lớp 5 dễ dàng trong việc hướng dẫn HS viết bài vào vở. Bước vào lớp 6, HS có thể viết bài trên vở kẻ ngang thành thạo, không bỡ ngỡ…
Buổi sinh hoạt chuyên môn liên trường đã bước đầu giúp BGH và thầy cô giáo dạy lớp 5, lớp 6 phần nào có định hướng để giúp HS có tâm thế chuẩn bị sẵn sàng học lớp 6.